Na naszym blogu znajdziecie już 2 artykuły poruszające temat – nauka języka obcego a wiek. Jeśli jeszcze ich nie widzieliście, to szczerze polecam jeśli szukacie odpowiedzi na pytania: Czy dzieci uczą się szybciej niż dorośli? Czy jestem za stary? Dzisiaj chcielibyśmy jeszcze bardziej rozwinąć ten temat, a dokładnie zrobiła to nasza lektora z zespołu Przełam Barierę – Karolina 😊
Nauka języków obcych może pomóc w osiągnięciu wielu korzyści, takich jak lepsza praca, czy możliwość poznania nowych ludzi.
Występuje jednak pewien związek między wiekiem a nauką języków obcych. Istnieje wiele badań, które twierdzą, że do pewnego wieku dzieci przyswajają język szybciej i efektywniej. Janusz Arabski w swojej pracy (1984) badał rolę wieku w przyswajaniu drugiego (obcego) języka. Przytacza tam między innymi badania wykonane przez Penfielda i Roberts w 1959 r., Lenneberg w 1967 r., czy Ashera and Garcia w 1969 r., które stanowią podstawę badań o przyswajaniu języka obcego. Arabski udowadnia i wyjaśnia, dlaczego wiek osoby uczącej się jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o stopniu powodzenia w nauce obcego języka.
Dzieci zazwyczaj uczą się go nieświadomie, a dorośli uczą się w pełni świadomie – uczą się nowych słówek, czasów i konstrukcji gramatycznych.
Jeśli dziecko ma kontakt z język obcym wystarczająco młodo będzie miało lepszą wymowę. Natomiast dorośli potrafią się bardziej skoncentrować i opanowują zasady gramatyczne znacznej szybciej niż dzieci.
Szacuje się, że istnieje kilkaset dźwięków werbalnych, podczas gdy w każdym języku występuje tylko kilka z nich. Dzieci są w stanie rozróżnić wszystkie dźwięki występujące w dowolnym języku, bez względu na kraj, w którym mieszkają lub języki, którymi posługują się ich rodzice. To zasadnicza różnica między dorosłym a dzieckiem, ponieważ dorośli nie mają takiej zdolności. Do szóstego miesiąca życia dzieci rozumieją całe spektrum fonemów (fonem, w fonologii i językoznawstwie, to jednostka dźwięku, która pozwala odróżnić jedno słowo od drugiego w określonym języku).
W miarę dorastania zaczynają specjalizować się w tych, którymi są otoczeni i znacznie tracą zdolność rozumienia reszty. Dzieci mają plastyczność mózgu charakterystyczną dla wczesnych etapów rozwoju, co ułatwia precyzyjne wymawianie dźwięków, które nie istnieją w ich ojczystym języku, czego dorośli nie potrafią z taką łatwością. Mówienie poprzedzone jest długim okresem, w którym dziecko tylko słucha, ale nie mówi. Dopiero później zaczynają rozumieć i odpowiednio reagować na język. Dzieci uczą się rozumieć, zanim zaczną mówić. Doskonale także interpretują głosy, gesty, mimikę i nie przywiązują do nich wagi, nawet w języku ojczystym. Mają dobrze rozwinięte metody wydobywania znaczenia z kontekstu. Jeśli nauczyciel upraszcza język i wspiera go gestami lub pomocami wizualnymi, dziecko z łatwością zrozumie i zapamięta słowo lub frazę.
Dzieci szybciej uczą się autentycznej wymowy w języku obcym przez co sądzi się, że potrafią mówić perfekcyjne w obcym języku.
Osobom zaczynającym naukę pomiędzy 20 a 30 rokiem życia pomagają ich przyzwyczajenia opanowane w szkole (jak np. liczne strategie nauki języka). Osoby po 50 roku życia mają pokaźny zasób wiedzy i doświadczeń, które mogą wykorzystać przy nauce. 70-latkowie także posiadają niesamowity zasób wiedzy i doświadczeń, jak również zazwyczaj mają więcej czasu na naukę. Dzięki sumienności i przygotowaniu często lepiej radzą sobie z gramatyką i słownictwem niż młodsi uczniowie. Dzięki doświadczeniach, które mają za sobą, utożsamiają naukę języka z nauką gramatyki i tłumaczeniem.
Ludzki mózg jest strukturą wysoce dynamiczną i odnawialną, która może w szybki sposób się zregenerować i wyleczyć ze wszelkich urazów. Nauka nowego języka ćwiczy pamięć. W różnych badaniach dowiedziono, że może ona nawet zapobiegać rozwojowi chorób takich jak Alzheimer. Badania przeprowadzone przez naukowców w York University w Toronto na 450 pacjentach cierpiących na Alzheimera dowiodły, że choroba ta postępuje wolniej u osób, które władają więcej niż jednym językiem niż u osób posługującym się tylko jednym. 250 uczestników posługiwało się dwoma językami i zauważono, że schorzenie to postępowało u nich znacznie wolniej niż u pozostałych. Każde słowo, które wypowiadamy sprawia, że nasz mózg dokonuje selekcji i kwalifikuje je do odpowiedniego, znanego nam języka.
Przekonanie, że osobą dorosłym trudniej jest przyswoić język bierze się też z tego, że mają za sobą lata spędzone w szkole.
Niestety polski system edukacji z reguły karze za błędy niż nagradza próby. Dziecko nie ma jeszcze tylu negatywnych doświadczeń co osoba dorosła i nie boi się popełniać błędów, więc nie zastanawia się, czy wymawia coś dobrze, czy nie – po prostu mówi.
Oprócz tego bardzo często na początku procesu nauki uczący się dosłownie tłumaczą zdania i zbyt skupiają się na gramatyce. Strach przed popełnieniem błędu sprawia, prowadzi do zbyt długiego zastanawiania się, jak poprawnie sformułować zdanie.
Niesamowicie istotnym czynnikiem decydującym o sukcesie w nauce języka jest motywacja (więcej informacji na ten temat znajdziecie tutaj), która u osób dorosłych może być czynnikiem wspomagającym naukę.
Jest wiele zalet nauki języków obcych. Nauka drugiego języka sprawia, że człowiek koncentruje się na formie językowej i zwiększa świadomość języka ojczystego. Ponadto pomaga w poprawie pamięci. Ucząc się obcego języka, ludzie muszą zapamiętać i nauczyć się wielu zasad słownictwa i gramatyki, co pomaga wzmocnić ich pamięć. Osoby dwujęzyczne lub wielojęzyczne są bardziej spostrzegawcze. Mają tendencję do skupiania się na ważnych informacjach i odrzucania tego, co nieistotne.
Wiek ma swoje znaczenie w procesie nauki języków obcych, ale prawda jest taka, że nauka języków obcych może być dla każdego, bez względu na wiek.
