Odmiana brytyjska czy amerykańska? Dzisiaj dowiecie się, czym się różnią, jakie są między nimi podobieństwa i którego akcentu się uczyć!
Najpopularniejszym językiem, który używany jest powszechnie na całym świecie, jest język angielski. Czy wiedzieliście, że jest oficjalnym językiem w ponad 50 krajach? Jak wynika z największego na świecie międzynarodowego rankingu (EF Proficiency Index – EF EPI), w którym przeanalizowano znajomość języka angielskiego (wśród osób niebędących jego rodzimymi użytkownikami), stopień znajomości angielskiego na świecie ciągle się rozwija, a najbieglej posługują się nim Europejczycy.
Jak widzicie można powiedzieć, że angielski stał się językiem globalnym, ponieważ można się nim porozumiewać niemalże w każdym kraju. Konsekwencją tego jest występowanie kilkudziesięciu odmian tego języka. Najlepiej znane i najczęściej używane to oczywiście odmiana brytyjska i amerykańska, o których jest ten artykuł 😊
Brytyjski vs. amerykański angielski – najważniejsze różnice
Język angielski, którego uczymy się w szkole, to odmiana brytyjska i jak nazwa wskazuje, ta odmiana jest używana w Wielkiej Brytanii. Received Pronounciation – tak jest nazywana standardowa brytyjska wymowa, jest to akcent londyński. Ale jak pewnie wiecie w Wielkiej Brytanii mamy mnóstwo akcentów, które czasami bardzo różnią się od Received Pronounciation. Słyszeliście pewnie nie raz, że czasami ciężko zrozumieć Szkotów i Irlandczyków z racji specyficznej wymowy 😊
Jednak jak często słyszymy w telewizji czy w radio akcent brytyjski? Tam zdecydowanie dominuje odmiana amerykańska. Amerykański angielski w przeciwieństwie do brytyjskiego angielskiego może wydawać się dość jednolity pod względem wymowy, ale to tylko pozory – wystarczy porównać akcent z Nowego Jorku i z południa USA, brzmią zupełnie inaczej! W Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii istnieje mnóstwo dialektów regionalnych.
W poniższym wideo możecie usłyszeć różnice w akcencie w zależności od regionu USA. Dodatkowe znajdziecie tam przykładowe wypowiedzi aktorów, którzy się nimi posługują:
Jak widzicie angielski angielskiemu nierówny – angielski amerykański i brytyjski różnią się miejscami dość mocno. Obie odmiany różnią się od siebie w 3 płaszczyznach: wymowy, słownictwa i gramatyki. Jeśli chodzi o największe różnice, widoczne na pierwszy rzut oka, to można je zauważyć w akcencie i intonacji. W odmianie amerykańskiej wymowa i gramatyka są łatwiejsze. Brytyjczycy dużo uwagi przyciągają do gramatyki, np. często używają czasu Present Perfect. Natomiast Amerykanie wolą czas Past Simple.
Rzućcie okiem na wideo (okolice 40 sekundy) by wiedzieć co mam na myśli 😉
Odmiana brytyjska i amerykańska – różnice w wymowie
Wymowa głoski „r”
Kiedyś Amerykanie i Brytyjczycy mówili z takim samym akcentem – oba miały rotyzację, co oznacza że wymawiano głoskę „r”. Po pewnym czasie to się zmieniło – wśród brytyjskich arystokratów modny stał się wariant bez rotyzacji i tak zostało do dzisiaj. W angielskim brytyjskim głoska “r” wymawiana jest tylko wtedy, gdy stoi za nią samogłoska, na przykład w wyrazach takich jak: great, pray, pure. Natomiast w odmianie amerykańskiej „r” wymawiane jest zawsze, dźwięk „r” jest zawsze wyraźny.
Zerknijcie na wideo od 45 sekundy:
Wymowa głoski „t”
Amerykanie często pomijają głoskę „t”, jeśli stoi ona na końcu wyrazu, na przykład: what, cut. W przypadku kiedy „t” pojawia się przed samogłoską, najczęściej w środku wyrazu – Amerykanie zmiękczają „t” do dźwięku „d”, na przykład w wyrazach takich jak: waiter, saturday. Natomiast Brytyjczycy wymawiają „t” zupełnie normalnie (w przypadku standardowej brytyjskiej wymowy).
Zerknijcie na wideo w okolicach 2 minuty:
Inna długość samogłosek
Odmiana brytyjska charakteryzuje się dłuższym wypowiadaniem samogłosek. Na przykład głoskę „a”, wymawia się jako długie „a” (/a:/) w takich wyrazach jak: grass, answer. Natomiast Amerykanie wypowiadają „a” jako dźwięk pośredni między „a” i „e” ( /æ/ ), np. need – /niːd/(bryt.) /nid/ (am.), czy shoe /ʃuː/(bryt.) /ʃu/ (am.). Na odwrót jest w przypadku samogłoski „o” – Amerykanie wymawiają „o” jako dźwięk pośredni między „o” i „a”, a nawet długie „a” (/a:/), natomiast Brytyjczycy wymawiają je na ogół jako krótkie „o”. Na przykład: stop – /stɒp/ (bryt.) /stɑːp/(am.), czy bottom – /ˈbɒtəm/(bryt.) /ˈbɑːtəm/(am.).
Odmiana brytyjska i amerykańska – różnice w słownictwie
Poniżej tabela z najważniejszymi rozbieżnościami w słownictwie😊
Odmiana brytyjska i amerykańska – różnice w gramatyce
Past Simple i Present Perfect
Jak już wcześniej wspomniałem, do opisu sytuacji, które wydarzyły się niedawno, Brytyjczycy używają czasu Present Perfect, a Amerykanie wolą Past Simple.
Przykład:
– I can’t find my wallet. Have you seen it anywhere? (Zgubiłem portfel. Czy gdzieś go widziałeś?) – wersja brytyjska
– I can’t find my wallet. Did you see it anywhere? (Zgubiłem portfel. Czy gdzieś go widziałeś?) – wersja amerykańska
Have vs. have got
Zarówno have i have got oznaczają to samo i odnoszą się do posiadania czegoś. Have got to konstrukcja typowo brytyjska i w angielskim amerykańskim w ogóle się jej nie stosuje.
Przykład:
We have got a gift for him – wersja brytyjska
We have a gift for him – wersja amerykańska
Imiesłów czasu przeszłego (past participle) od get
Chodzi tutaj o nic innego jak odmianę nieregularnego czasownika get:
Brytyjski angielski – get – got – got
Amerykański angielski – get — got — gotten
Rzeczowniki zbiorcze – liczba pojedyncza czy mnoga?
Rzeczowniki zbiorowe, odnoszące się do jakiejś grupy czy zbioru (goverment, team, class) mogą łączyć się w brytyjskim angielskim z pojedynczą i z mnogą liczbą czasownika (chociaż zazwyczaj preferowana jest liczba mnoga). W wersji amerykańskiej stosowana jest natomiast liczba pojedyncza (Amerykanie traktują grupę jako całość).
Brytyjski angielski – Our team are winning
Amerykański angielski – Our team is winning
Mam nadzieję, że się nie przeraziliście? 😊 To jeszcze nie koniec różnic między tymi dwiema odmianami, kolejne znajdziecie w drugiej części artykułu, która pojawi się za 2 tygodnie! Oprócz tego dowiecie się też, którą wersję, brytyjską czy amerykańską, wybrać do nauki 😊 A także dlaczego i co zrobić, gdy koniecznie chcecie uczyć się tylko jednej odmiany.
Źródło:
